Değerli Üstat Nazmi Karyağdı 10 Ocak 2022 Pazartesi günlü Dünya Gazetesi – Serbest Kürsü ‘de Girişimci, büyük mücadelelerden sonra kazandığı enflasyon muhasebesinden vazgeçer mi? Başlıklı bir yazıyı kaleme alarak, bakış açısında enflasyonu anlatmıştır.

Özellikle yazı için tebrik eder; hepinizin bir başka bakış açısından da Enflasyon Düzeltmesini takip etmeniz için okumanızı tavsiye ederim.
Yazının geçtiği yer Amerika Birleşik Devletleri. Bir eczanenin çalışanı ile geçen konuşmadan yola çıkılarak yapılan bir çıkarımdan ibarettir.
Bir bölümünü buraya alıntılayarak üzerine bir iki kelime yazacağım.
Üstat, enflasyon ile ilintilemeden bir anı yazısı olarak ele almış olsa(!) veya daha ucuza aynı muhteviyata sahip muadilin kullanımının ekonomiye olumlu katkısı çerçevesinde yazıyı sunmuş olsa(!) o vakit haklı temellerde güzel bir yazı olarak ele alabiliriz. Fakat genel anlamda kesif bir yanlı yazı ele alınmış olmakla beraber, birçok işverenin bu durumdan haberi dahi yoktur. %5 ‘lik bölümde yer alan “girişimci” işverenler elbette hariç.

Peki, yazı hangi hipotezleri ele alarak hüküm noktasına yürüyor? Rahatsızlık neresinde?

Aktarmaya çalışayım. Yazıda bir söz dizimi dikkatimi çekti;

Son günlerde bir takım çevrelerde “enflasyon muhasebesi kaldırılmalı” veya “en az bir yıl ertelenmeli” taleplerini okuyunca aklıma Cavid kardeşimin cümlesi geldi:

“Siz girişimciyi mi korumak istiyorsunuz yoksa enflasyon canavarını mı?”

Özellikle bu kaotik ve volatil ortamda üstünlerin mal ve haklarının korunmasına(!) yönelik bir uygulamayı sahaya baskılamak rasyonel bir davranış olmadığı kanaatindeyim.

Müslüman mahallesinde salyangoz satılmaz.

Ülkede hemen her gün vergi veya daha da genel olarak mali normlarla olan değişimler ile canından bezen Mali Müşavir cenahını yok sayarak, muktedirlerin istedikleri karşısında dilek ve temenni bildirmeyi yadsıyorum. 2003 – 2004 yıllarında yapılan(!) enflasyon muhasebesi bilinmiyordu. Evet doğru. Fakat şimdiki zamanda eski hataya tekrar düşmek niye?

Enflasyon Düzeltmesi kesinleştiği zamandan bu yana, meslek birliğimizin en üst kademesi olan TÜRMOB, kendisi ve veya odaları vasıtasıyla hangi eğitimi verdi? Bilmeden Enflasyon düzelten bir meslek insanı hangi mali tabloyu ortaya çıkaracak. İnanacak mısınız o tablolara?

Yakında bir yapılandırma süreci daha başlayacaksa o başka? Yapalım ve mühürleyelim.
Hem tam tasdik yapanlar ve bu kapsamdaki firmalar, hem de bağımsız denetim kuruluşları yine yeniden rahat etsin(!) Ya da konu daha iyi anlaşılsın diye şunu yazıya son söz olarak bırakalım:

Enflasyon zengini daha zengin, fakiri daha fakir yapar.

Enflasyon Düzeltmesi isteyenlerde bilir ki, Ülke olağanüstü zamanlardan geçtiği bu dönemlerde, “Girişimci” adı altındaki fırsatçılarla doludur. Kimse kusura bakmasın!

Sahi SİZ kimleri korumak istiyorsunuz?

Selahattin İPEK
bdselahattinipek@gmail.com

Kaynak: www.bdTurkey.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

GİRİŞ:

Kamu Gözetimi, Muhasebe Ve Denetim Standartları Kurumu 2/11/2011 Tarih ve 28103 numaralı Resmi Gazete ‘de yayımlanan 660 sayılı Kamu Gözetimi, Muhasebe Ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bağımsız Denetimi tek elden yönetebilme yetkisiyle denetim ve gözetime başlamıştır.

Kanun ve kararname çıkarımından sonra uyumlama amacıyla rehber yayımlamak, mutlak olarak genel kabul görmüş bir uygulamadır. Zira Resmi Gazete Tarihi: 26.12.2012 Resmi Gazete Sayısı: 28509 ile Türk Ticaret Kanunu ve 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararname dayanak gösterilerek yayımlanan Bağımsız Denetim Yönetmeliği sonrasında yapılacak bağımsız denetim ile alakalı, bağımsız denetim kuruluşlarının ve bağımsız denetçilerin; yetkilendirilmelerine, sicil kayıtlarının tutulmasına, yükümlülüklerine, sorumluluklarına, bunların Kurum tarafından incelenmesine ve denetlenmesine ve bunlar hakkında uygulanacak idari yaptırımlara ilişkin usul ve esasları kapsar.

BAĞIMSIZ DENETİMİ KISITLAYAN FAALİYETLER

Bu kapsam dâhilinde, bir denetim faaliyetinin üstlenilmesine ilişkin kısıtlamaları da genel olarak 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun (TTK) 400’üncü maddesi ile Bağımsız Denetim Yönetmeliğinin (BDY) 26’ncı maddesinde düzenlenmiştir.

Ne yazık ki, konu ile alakalı kanun ve yönetmelik maddelerinde açıkça belirtilmesine rağmen, “özellikle bir şirketin defterlerinin tutulmasında veya finansal tablolarının düzenlenmesinde denetleme dışında faaliyette veya katkıda bulunulmuşsa o şirketin denetiminin yapılamayacağını düzenleyen mevzuat hükümlerinin uygulanmasına ilişkin tereddütlerin yaşandığı anlaşılmış olup ortaya çıkan tereddütlerin giderilmesini teminen” açıklamalar yapılmıştır.

Kamu Gözetimi Kurumu tarafından 21.Şubat.2021 tarihinde Denetim Faaliyetine İlişkin Kısıtlamalar Hakkında Duyuru ile yapılan açıklamalar, bu tereddütlere cevap niteliğinde olmuştur.

İlişkili taraf olarak kabul edilen işletmelerle yapılan işlemler hile ve yolsuzluk yapılmasına çok uygun olmaları nedeniyle bağımsız denetim açısından büyük önem taşımaktadır.

O halde konuyu gezdirmeden, TTK ’nın 400 üncü maddesinin bizlere ifade ettiği yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda, bağımsız denetçileri, Denetim Faaliyetine İlişkin Kısıtlamalar Hakkında Duyuru bağımsız denetim kuruluşlarını, bunların ortaklarını, bunların ortaklarının yanında çalışanları veya anılan kişilerin mesleği birlikte yaptıkları kişi veya kişileri ifade etmektedir. Bu doğrultuda, bir şirketin defterlerinin tutulmasında veya finansal tablolarının düzenlenmesinde denetleme dışında faaliyette veya katkıda bulunan:

• Bağımsız denetçi,
• Bağımsız denetim kuruluşu,
• Bunların ortakları,
• Bunların ortaklarının yanında çalışan veya
• Yukarıda anılan kişilerin mesleği birlikte yaptıkları kişi veya kişiler ise ilgili bağımsız denetim kuruluşunun/bağımsız denetçinin defterlerinin tutulmasında veya finansal tablolarının düzenlenmesinde denetleme dışında faaliyette veya katkıda bulunulan o şirketin ayrıca bağımsız denetimini üstlenmemesi gerekmektedir.

BAĞIMSIZ DENETİMDE SMMM VE YMM ORTAKLIĞI NİSPİ BUTLAN MI?

Oysa denetim faaliyetine ilişkin kısıtlamalar bu kadar açık ve net ortaya konulurken, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir(SMMM) ve Yeminli Mali Müşavir(YMM) ortaklığında yeni gelişmeler yaşanmıştır.

Anlatmaya çalıştığımız nispi butlan, tam da 2019 Yılında yapılan Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği(TÜRMOB) Genel Kurulu ‘nda alınan kararları akla getirmiştir.

Yolunda giden veya en azından eser nitelikte kabul görmüş sözü geçen uygulama birlikteliklerinin temeline bir dinamit gibi konan bu kararlar, T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından, uygulamaya sokulmadığı gibi pratikte de kimseye yararı dokunmayacak butlan hükümlere sebeptirler.

Bu vesile ile meslek yasamız olan 3568 sayılı Kanunun 45 inci maddesi meslek mensupları arasında ortaklık yapmalarına ilişkin düzenlemelere yer vermekle beraber; yine aynı şekilde konuya ilişkin detaylar Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmeliği ‘nin 14 üncü ve 30 uncu Maddelerinde yapılmıştır.

Ara başlık iddialı olmakla beraber, hukuk termininin önemli unsurlarından oluşu bakımından konunun uzmanlarına hadsizlik etmeden anlaşılır bir tanımlamayı vermeye çalışayım. Okuduğumuzda algı olarak ilk akla gelen bir “hükümsüzlük” ifadesidir. Yalnız burada dikkat edilecek unsur, nispi butlan diyebileceğimiz durumun, yasanın oluşabilmesi bakımından var olan eksiklikleri değildir. Bu unsur tam ve kanuna uygundur. Eksik olan ve içeriğinde, diğer noksan hallerin olma durumudur.

Tam ifadeyle, Kanun doğmuş ve yürürlüktedir aslında; fakat sakatlık hali mevcuttur.

Bir tarafta bağımsız denetimi zapturapt altına alabilmek adına var olan yasal normlar, diğer tarafta ise yine aynı disiplinin temel noktasındaki mali müşavir kavramının, değişim ve dönüşümlere işaret edilen yapılanma gayretlerinin birbiri ile çelişmeleri, denetimin geleceğini zora sokarak, başka birçok sorunları beraberinde getirmektedir. Şimdiye kadar ne yazık ki, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK-Kurum) ehemmiyetle yürütemediği kanuni sorumluluklarını, kervan yolda düzelir anlayışında ele almış olduğundan, denetimin şimdiki zaman diliminde sıkıntılara sebebiyet vererek, cezalı uygulamaların artmasına neden olmuştur. Konuyu basit anlamda bir örneklem ile meslek insanlarının inisiyatifine bırakmak istiyorum.

Elbette sözü edilen ortaklık yapılanmasının rahat, açık ve net anlaşılır olabilmesi için öncelikle bir senaryoya ihtiyacımız var: Senaryo gereği bir denetim kuruluşu ve bu denetim kuruluşunda yer alan ortakların SMMM ve YMM meslek mensuplarından oluştuğunu tahayyül edelim. Diğer taraftan yine senaryomuz gereği, bağımsız denetime tabi bir sermaye şirketimiz var. Fakat bu şirketin muhasebesini denetim kuruluşu ortaklarından olan bir SMMM tutuyor olsun!

Sorgulamanız neticesinde, aklınıza gelecek üst üste olumsuzlukları sıralayın. Kısaca bağımsız denetime tabi o şirket, denetim kuruluşu tarafından denetlenemez; başka bir muvazaalı oluşuma terk edilecek! O kadar.

Pratikte madem SMMM ‘nin defterini tuttuğu bağımsız denetime tabi firmanın denetimi, yine ortağı olduğu denetim kuruluşunca yapılamayacağından, bu defa da karşımıza “muvazaa” konusu çıkmakta olup, görmezden gelinen bu gerçeği de bilahare tartışma konusu etmek üzere askıya aldığımı beyan ve ifade ediyorum.

Dolayısıyla burada doğru yürümeyen, Denetim Üstlenen Bağımsız Denetçi SMMM veya SMMM ortaklı Bağımsız Denetim Kuruluşları, 7 yıldır bağımsız denetim yapmış ve raporlarını 10 uncu kuruluş yıldönümünü kutlayan KGK ‘na vermişlerdir. Bu raporların hatalı olduğu gerçeği bir defa daha yazının giriş bölümünde ifade edilen Denetim Faaliyetine İlişkin Kısıtlamalar Hakkında Duyuru ile tescillenmiştir. Sorunlu olarak kabul edilen bu raporların sorumlusu sadece, Denetim Üstlenen Bağımsız Denetçi veya Bağımsız Denetim Kuruluşları değildir kanaatindeyiz.

Şöyle ki, tüm bu zamana kadar yazılan raporlar Kurum tarafından usul ve veya esas yönünden incelenerek gerekli uyarılar yapıldı ise diyecek hiçbir lafımız yok. Olamazda.

Şimdiye kadar konunun üzerine makul sayılabilecek bir biçimde gittiği eleştiri konusu olan bu durumdan Kurum, artık sicilin tutulduğu ve denetimin merkezi olması hasebiyle birtakım sorumlulukları da paylaşmalıdır. Ki bu zamanla Anayasamız gereği rücu etme hakkının da kullanılmasına kadar gidecektir.(Anayasa-129. Md.)

Çok Önemli Not: SMMM defterini tuttuğu şirketin Bağımsız Denetiminde olmayabilir ve fakat ortağı olduğu Denetim Kuruluşu ‘nun yapılması gereken denetimi yapabilmesinin yolu açılmalıdır. Kendi kendilerine bile isteye zarardan başka bir şey ifade etmemektedir. Bilinmesinde fayda var. 14.09.2021

Saygılarımla.

Selahattin İPEK
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir / Bağımsız Denetçi

bdselahattinipek@gmail.com

Kaynak: www.bdTurkey.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

13 Temmuz 2021 Tarih ve 31540 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanarak 529 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği(Tebliğ) Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’ndan yürürlüğe girmiştir.

Tebliğ beraberinde, içeriği bakımından ve kavramsal ifade şekliyle, gerçek faydalanıcı tanımı vergi mevzuatımıza girmiştir. Vergi mevzuatında eskiden beri var olan uyum çalışmaları, zamanın getirdiği yeni zorunluluklara karşı yapılanma sürecinde de, gerçek faydalanıcı merkezli olarak yeni düzenlemeleri beraberinde getirmesi bakımından önemli ve umutla beklenen bir geleceğe akmamıza sebep olacaktır.

Söz konusu Tebliğ, amaç ve kapsam itibariyle gelirlerin ve servetlerin arkasındaki gerçek isimlerin bilinmesi vergi kaçakçılığı ile mücadele açısından nihai olarak faydalanan kişilerin yani gerçek faydalanıcıların tespiti büyük önem arz etmektedir. Gerçek faydalanıcıların tespiti hususuna aşağıda tekrar değineceğim.

Ne yazık ki 529 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği Resmi Gazete ‘de yayımlandıktan bu yana devamlı eleştirilere konu edilerek her ortama girmesi sağlanmıştır. Bu sayede bizlerde gördüğümüz eksiklikleri ve veya önümüze saçılan sorunları kâh eleştirerek, kâh çözüm önerileri sunarak, halline karınca kararınca faydamız olabilmesi için çalışmaktayız. Bu yazının başatı da işte bu görünmeyen ve fakat sonrasında sıkıntılara neden olabilecek durumun özellikle meslek insanları yoluyla genele ifşa edilmesinden ibarettir.

Özellik arz eden konu Tebliğ, “Tanımlar ve Kısaltmalar” alt başlığında yer almaktadır: “Gerçek faydalanıcı” tanımını tekrar tekrar okuduğumuzda zımni ifadelerin varlığını göreceğinize eminim(!)

” MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ uygulamasında;

a) Gerçek faydalanıcı: Tüzel kişi veya tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri nihai olarak kontrolünde bulunduran ya da bunlar üzerinde nihai nüfuz sahibi olan gerçek kişi veya kişileri,
ifade eder.”

Masum ve mahzun gibi duran bu tanımlama aslında ne kadar tehlikeli sonuçları barındırıyor, kaleme sırrını vererek bakmaya çalışalım.

NEDEN BU KONU BİZİ BU KADAR İLGİLENDİRİYOR

İlk defa Türk Vergi Mevzuatına giren gerçek faydalanıcı konusundaki bir tanımlama da ne var ki sıkıntı olsun diyorsanız, hemen yazıyorum. Tebliğ ile ihdas edilen bu konuda gözden kaçan ve mükellefleri bekleyen esaslı tehlike ihtiyati tahakkuk ve ihtiyati haciz konusudur.

Bildiğiniz gibi, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ‘un(6183 sayılı Kanun) Madde-17-3 üncü bendi aşağıdaki gibidir:

“3. Teşebbüsün muvazaalı olduğu ve hakikatte başkasına aidiyeti hakkında deliller elde edilmişse. “

Diye biten maddesi içeriği itibari ile bu gibi durumun tasvirini bize göstermektedir.

Peki, şimdi yeniden “Gerçek faydalanıcı” tanımını okuyarak 6183 sayılı Kanun ‘un 17 nci Maddesi, 3 üncü paragrafı ile kıyas edin. Eminim ki yazarda hâsıl olan aynı bu kanaatin sonucunda sizlerde de doğal olarak İHTİYATİ TAHAKKUK yapılabilir sonucu çıkacaktır.

Çünkü tanım dikkate alındığında, ihtiyati tahakkuk sebebi oluştuğunu tanımdan çok rahat söylemek mümkündür. İhtiyati tahakkuk sebeplerinin varlığı halinde ihtiyati tahakkuk yapılması zorunlu değil, fakat mükellef hakkında ihtiyati tahakkuk yapılması halinde, ihtiyati haciz zorunludur.

İHTİYATİ TAHAKKUK sonucuna vardık ve fakat bunun birde NETİCELERİ olacaktır. Öyleyse 6183 sayılı Kanun ‘dan ilerlemeye devam edelim. Madde 18-3 üncü paragrafı bizlere yol gösterecektir.

Bu esasa göre (ihtiyati olarak) tahakkuk eden vergi ve resimler ve bunların zam ve cezaları kanunlarına göre ödeme zamanları gelmeden tahsil olunmaz. Ancak bunlar için derhal ihtiyati haciz tatbik olunur. 17 nci maddenin 3 üncü bendine giren hallerde ihtiyati haciz muvazaalı teşebbüsten vergi ve resim bakımından faydalananların malları hakkında tatbik olunur.

Buradan da şu hüküm çıkmaktadır: İhtiyati tahakkukun varlığı halinde haciz yapılması ZORUNLUDUR.

Bu arada bu konuyla ilişkilendireceğimiz bir tecrübemiz var ki, Meslek Mensupları içinde yaş olarak gençler belki hatırlayamaz ama yaş almış meslektaşlarım bilirler. Eskiden Vergi Usul Kanunu 3 üncü maddesi ile zımni ve veya açık olarak “servet vergisi” salınmaya çalışılmıştı. Kısaca nereden buldun yasası. Uygulama maddesini hatırlayalım.

Vergi Usul Kanunu alt başlığı olan, Vergi Kanunlarının Uygulanması Ve İspat: Madde 3 – “İktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun iddia olunması halinde ispat külfeti bunu iddia eden tarafa aittir.

Benzerlikleri bularak kıyasla karşılaştırma yapmaya çalışalım. Ne kadar benziyor değil mi? 

Dönemin Mali İdaresi konunun üzerine şiddetle gitmesine rağmen, muvaffak olamamıştır. Fakat konu tozlu raflardan tekrar tekrar indirilerek ad veya şekil değiştirilip gündeme alınmaya devam etmektedir.

Uygulamanın başarılı olamayışının çok sebepleri var elbette. Bunların başında çokça ifade ettiğim gibi vergi bilincinin yerleşmesi ve Ülkemiz düzleminde Vergi Hukuku ‘nun olmayışı yatmaktadır. Üstelik “feodal” bir yapının mali sistemin omurgası olması ise ayrı bir garabettir(!) Yani işletme yapılanmaları ve bunların ülke çapındaki zincirleme ağ biçimindeki pozisyonlarına baktığımızda, üretim ve hizmet olgusunda mali sistem hakkında bir kanaate varmış oluruz. Umarım ne demek istediğimi anlatabilmişimdir.

ARACILIK VE SORUMLULUK SÖZLEŞMESİ İLE VERİLEN BİLDİRİM FORMLARINDA SIKINTI

Bildirim formu yükümlülüğünün mükellefte olduğu üzerine vurgu yapılarak ifade edilirken, konuyu fazla açmadan yazmamız gerekirse, 3568 sayılı Kanun ile yetki almış Serbest Muhasebeci Mali Müşavir veya Yeminli Mali Müşavir tarafından gönderilmesinden sıkıntı doğmaktadır.

Sözleşmesi gereği formu düzenleyen ve gönderen Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavir “gerçek faydalanıcıyı tespit eden.” Değil midir? Kanaatimize göre EVET.

Tebliğ içeriği farkındalık noktasında Mükellef ile SMMM ve YMM çatışmasını körükleyerek, yeni bir kaosun fitilini ateşler gibi, meseleyi kadük bırakan bir “naiflik” ile hareket etmiştir. Gereği için Mali İdare tarafından düzeltme yapılmasının şart olduğunun altını çizerek arz ediyorum. Belki de konu anlamadığım biçimde gözümden kaçmışta olabilir. Ya da tebliğ yazımında detaylandırmada bir hata da olabilir. Neticede vurgumuz bu yönüyledir.

GERÇEK FAYDALANICI BİLDİRİMİ VE 7326 SAYILI KANUN ÇAKIŞTI

Küresel Forum(Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı Vergi Amaçlarına Yönelik Şeffaflık ve Bilgi Değişimi Küresel Forumu), faaliyetleri gereği şeffaflık ve bilgi değişimi konusunda ülkelerin uyması gereken uluslararası asgari standartlar oluşturmuş olup tüzel kişiliklerin ve tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin gerçek faydalanıcısının bilinmesi hususu standardın unsurlarından biridir. Bu konu, suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanının önlenmesi amacıyla Mali Eylem Görev Gücü tarafından belirlenen tavsiyelerde de karşılık bulmaktadır. Temennimiz uygulamanın revize edilerek, genel ahlak ve hukuk kurallarını da içeren etik ve normlar dikkatle gözetilerek yeniden devreye alınmasıdır.

Konu hakkında gezinmeye devam ettiğimizde Küresel Forum amaçlarının, Ülkemizde uygulanış biçimiyle çıkmaza girdiğine tanık oluyoruz. Şeffaflığa vurgu yapılması dolayısıyla, aynı şekilde Devlet denilen erk, orantısız bir sansürle sahada yerini almaktadır. 7326 sayılı Kanun ortada ve uygulama görürken, 529 nolu Tebliğ ‘in daha henüz çıkarılması manidar değil midir? Müthiş bir zamanla hatası değilse, yukarıda adı geçen örgütlerin ön gördüğü zamanlarda çıkarılamayan yasaları dayatması ile çarçabuk çıkarılmasının açıklamasında insan zorlanmaktadır. Bir yandan gerçek kullanıcı ve veya faydalanıcının bildirimini isteyeceksiniz, diğer yandan, tefecinin ve naylon faturacının yerine siz aynı istenmeyen kazançlara çanak tutacaksınız(!) İlginç.

7326 sayılı Af(!) Kanunu yürürlükte iken yine varlık barışı adı altında, her türlü kayıt dışının kayıt altına alınması için verilen teşvik ikramiyesi aslında doğrudan doğruya gerçek kullanıcının belirlenmesi olarak ifade edilebilir.  Buradan elbette şöyle bir doğruya da kuyruk olabilir ve Ülkede hangi şirketlerin vergi dışı kazançlarının yurt dışına çıkarılmasını öğrenebiliriz. Mi acaba?

Ya da genel olarak küçük ölçekli firmalardan oluşan mali sistem omurgasında tek ortaklı, atölyeden dönme ve veya sanal ofisi adres göstererek vs. bir şeyler yapmaya çalışan küçük küçük işletmelerin peşinde olmanın bir kazanımı olacağı şüphelidir(!) Hele hele şüpheli bildirimi olsun veya olmasın, muvaazalı veya değil, hatta hakikatte başkasına aidiyeti hakkında delillerin toplanması ve tevsik edilmesinin SMMM ve YMM ile olan bağlantısını kurmak ancak sahayı bilmeyen masa başı memur yapılanmasının eseridir. Öyle ki kadim Devletimizin dünyaya kafa tutan bir istihbarat ağı, ordusu, polisi, memuru velhasıl her türlü yapılanması varken, SMMM ve YMM ‘leri ajan tutmanın manası nedir?

Peki, ajanlık vazifesi yapılıyorken, bu ajanların(!) pardon SMMM ve YMM ‘lerin, can ve mal güvenliği nasıl sağlanacağı hakkında ne 529 nolu Tebliğ ne de bir başka bir kanunda ifadeye rastlanılmamıştır. Hiç istenilmez ve fakat toplumun her kesimine hizmet veren meslek insanları, bu defa kara para aklayıcılarının, sahte faturacıların, terör ile iltisaklı, mafya vs. mükellef grubuna hizmet verdiğinde ve bizler bunları bildirim formuna yazarsak ne olacak? Ya da bu gruptakiler veya normal mükellefiyeti bulunanlar, meslek insanlarına iftira davası açarsa, tazminat ve diğer kayıplar nasıl karşılanacak?  Hukuki destek gibi insani adalet isteme hakkı nasıl karşılanacak? Kaybedilen İtibar ve saygınlık vs. Nasıl geri kazanılarak, sevdiklerimiz ve yakınlarımızın suratına bakabiliriz?

Sosyo ekonomik toplumsal oluşumun adaletsiz ve dengesizliklerle dolu olması nedeniyle geleceğine güvenle bakamayarak kurnazlık yapan vatandaşın, aidiyet ve sadakat sorunu mutlaka olur. Bundan dolayı da erken emeklilik veya yüksek emekli maaşı alabilmek için anne, baba veya eşin üzerine yapılan işletmelerin varlığına sık tanıklık ederiz. Gerçek faydalanıcıyı ihbar etmek yerine insanlar bu yollara neden başvuruyor onu analiz etmek lazım. Bu yüzden hak ve adaletin yükseliş istatistikleri için üretime hız ve önem vererek, sağlık, eğitim ve güvenlik alanlarının Devlet eliyle iyileştirilmeleri muhakkaktır. Kendine doğru, başkalarına dürüst bir anlayışı benimseyen vatandaş kötücül yollardan uzak durarak, topluma faydalı insan olur.

Gerçek Faydalanıcı Bilgisi Bildirim Formu, Tebliğ ile belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde ilk bildirim olması hasebiyle, 1 Ağustos 2021 tarihinden başlayarak, 31 Ağustos 2021 günü sonuna kadar süresi içinde, bütün mükellefler ile diğer kişiler elektronik ortamda Gelir İdaresi Başkanlığına bildirmeleri gerekmektedir.

Fakat sonrasında, bildirim yapma yükümlülüğü getirilen kurumlar vergisi mükellefleri, gerçek faydalanıcı bilgisini geçici vergi beyannameleri ve yıllık kurumlar vergisi beyannamesi ekinde bildirmek zorundadır.

Kurumlar vergisi mükellefleri dışında kalan diğer mükellefler ile diğer kişiler gerçek faydalanıcı bilgisini her yılın Ağustos ayı sonuna kadar Gelir İdaresi Başkanlığına bir form ile elektronik ortamda bildirmek zorundadır.

Bildirim, mükellef tarafından bizzat gönderilebileceği gibi ilgili dönemde, aracılık ve sorumluluk sözleşmesi bulunan Serbest Muhasebeci Mali Müşavir(SMMM) veya gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi tasdik sözleşmesi (tam tasdik sözleşmesi) bulunan Yeminli Mali Müşavirler(YMM) aracılığıyla da gönderilebilir.

Ancak, bildirimin şekli bakımından karıştırılan bir konuya açıklık getirmeye çalışmakta fayda var. O da şu:  Bildirim formunu, Kurumlar vergisi mükellefleri yıllık ve geçici vergi beyannamelerinin ekinde(Madde-7/1), kurumlar vergisi mükellefleri dışında kalan mükellefler ile bildirim yapması gereken diğer kişiler ise; İnternet Vergi Dairesinde yer alan açıklamalara uygun şekilde elektronik ortamda İnternet Vergi Dairesi üzerinden “gerçek faydalanıcıya ilişkin bildirim formu” doldurularak verilecektir.(Madde-7/4)

BANKALAR, FİNANS ŞİRKETLERİ VE KRİPTO BORSALARA BİLGİ VERME ZORUNLULUĞU

5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun 3 üncü maddesi kapsamında yükümlü olarak sayılanlar ile(bankalar ve diğer birçok farklı nitelikteki finans kuruluşlarıyla birlikte kripto varlık hizmet sağlayıcıları ) bu yükümlülerin şube, acente, temsilci ve ticari vekilleri vb. ise, yine aynı Kanunun 15 inci maddesi gereği, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından talep edildiğinde müşterileri tarafından gerçekleştirilen işlemlerin gerçek faydalanıcı bilgisini vermek zorundadır.

Bu kapsamda Tedbirler Yönetmeliğinde “Müşterinin Tanınmasına ilişkin Esaslar” düzenlenmiştir. Buna göre yükümlüler, kimliğe ilişkin bilgileri almak ve bu bilgilerin doğruluğunu teyit etmek suretiyle müşterilerinin ve müşterileri adına veya hesabına hareket edenlerin kimliğini tespit etmek zorundadır. Pratik hayat içinde finansal kuruluşları bağlayan bu durum, aslında herhangi bir finans ile alakalı yapacağımız bir işlemin örneğin bankadan yapılması halinde karşınızda görevli memurun bir anlamda imtiyazına yol açabilecektir: Yükümlüler;

1. Sürekli is ilişkisi tesisinde tutar gözetmeksizin,
2. İşlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tutarı yirmibin TL veya üzerinde olduğunda,
3. Elektronik transferlerde işlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tutarı ikibin TL veya üzerinde olduğunda,
4. Şüpheli işlem bildirimini gerektiren durumlarda tutar gözetmeksizin,
5. Daha önce elde edilen müşteri kimlik bilgilerinin yeterliliği ve doğruluğu konusunda şüphe olduğunda tutar gözetmeksizin,

Diye isterse bu durumu (Ki, nelerin bildirileceği her ne kadar da olsa sınırlanmış gözükse de, sahada çok fazla daralmanın yaşanabilmesi ortadadır.) tedbirler yönetmeliğine dâhil ederek hareket edebilir.

Diğer bir anlamını birazda konuyu sadeleştirmek açısından yazacak olursam, banka çalışanına kendinizi beğendirmeniz mutlaktır(!) Ya yoksa olacaklardan bizatihi sorumlusunuz.

Gerçek faydalanıcının tespitine ilişkin olarak takip edilecek sıralama şu şekildedir

Tüzel Kişiliğin %25’i aşan hisseye sahip gerçek kişi

Tüzel kişiliği nihai olarak kontrolünde bulunduran gerçek kişi

Ticaret sicilinde kayıtlı en üst düzey icra yetkisine sahip gerçek kişi

DİĞER HUSUSLAR VE CEZAİ YAPTIRIM

Konu hakkında başvuru kaynağımız olan Tebliğ ‘den 8 inci Maddeyi alıntılayarak diğer hususlar ve cezai yaptırımlar hakkında malumat edinelim.

(1) Gerçek faydalanıcı bilgisi bildirimine konu edilen bilgilerin mükellefler tarafından, bildirimin verildiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren 5 yıl süreyle muhafaza edilmesi gerekmektedir.

(2) Bu Tebliğde yapılan düzenlemeler kapsamında bildirilmesi gereken bilgileri bildirmeyen, eksik veya yanıltıcı bildirimde bulunan mükellefler hakkında 213 sayılı Kanunun ilgili ceza hükümleri tatbik olunur.

Ancak burada dikkat çeken bir durum var; her ne kadar hangi ceza hükümlerinin tatbik olunacağı belirtilmemiş olsa bile, uygulanabilir ceza olarak tahminen VUK mükerrer 355 inci Madde de, elektronik bildirim verme zorunluluğuna uymayanlara özel usulsüzlük cezası kesileceği öngörülmüştür. Burada gösterilen ceza, uygulanacak kişiye göre değişmek üzere 2021 yılı için 650 TL ile 2500 TL arasıdır.

(3) Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı tarafından yapılacak araştırma, inceleme ve uluslararası bilgi değişimi ile vergi incelemesine yetkili olanlar tarafından yapılacak araştırma ve incelemeler neticesinde, 4 üncü maddede yer verilen mükellef ve diğer kişilerin gerçek faydalanıcı bilgisine ilişkin hatalı kayıtların bulunduğunun tespit edilmesi halinde, gerekli cezai işlemlerin ve sicil kayıtlarında gerekli değişikliklerin yapılabilmesi amacıyla Gelir İdaresi Başkanlığına bilgi verilir.

Ayrıca, yukarıda sayılanlara ek olarak;

• Yeni Mükelleflerin, tebliğ kapsamına girmesi durumunda mükellefiyet tesisini takip eden 1 ay içerisinde,

• Bildirim bilgilerinde değişiklik olanlar, değişiklik tarihini takip eden 1 ay içerisinde,

Bildirmeleri gerekmektedir.

Sonuç Olarak

FATF (Financial Action Task Force) uzun zamandan bu yana Ülkemiz hakkındaki eleştirel yaklaşımlardan bazıları, elbette gerçek faydalanıcılık hakkındadır. Bu vesile ile söz konusu Tebliğ hükümlerinin herkes tarafından tam olarak anlaşılabilmesi için, uygulayıcıların bilinmeyen noktaları iyice anlatarak gerekli adımların atılmasını sağlamaları gerekmektedir. Konunun yukarıda belli etmeye çalıştığımız gibi birçok noksan hatta haksızlık içeren pratiklerinin revize edilerek, yeniden ele alınmasında fayda vardır.

Ayrıca, gerekli düzenlemeler yapılıncaya kadar, gerçek faydalanıcı bildiriminde bulunmak zorunda olanların, Tebliğ’de belirtilen usul ve esaslara uyum göstermesi herhangi bir cezai yaptırımla karşılaşılmaması adına önem arz ediyor. 09.08.2021

Mesleğimizi Seviyoruz. Mesleğimiz Ve Gelecek Esenlik Günlerimiz İçin TÜRMOB ‘un Yanındayız.

Kaynak:

• 213 sayılı VUK
• 6183-AATHK

• 529 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği
• MASAK-Gerçek Faydalanıcının Tanınması Rehberi
• Vergi Notları-Tarık Selcik

09.08.2021

Selahattin İpek
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
bdselahattinipek@gmail.com

GİRİŞ:
Nakdi Sermaye Artırımından Kaynaklanan Faiz İndirimi, 27 Mart 2015 Tarihinde 6637 sayılı Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kabul edilerek, 07 Nisan 2015 tarihinde 29319 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanmasıyla hayatımıza girmiştir. Kanun’un 8 inci maddesi, Kurumlar Vergisi Kanunu(5520) “Diğer İndirimler” başlıklı, 10’ uncu maddesine (ı) bendinin eklenmesinden ibarettir. Madde 26 – Bu Kanunun;
a) 8 inci maddesi ile 5520 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasına eklenen (ı) bendi 1/7/2015 tarihinde,
yürürlüğe girmiştir.
İndirime esas açıklamalar daha sonra yayımlanan 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair 9 Seri No.lu Tebliğ (04/03/2016 Tarihli Resmî Gazete) ile yapılmıştır. Yayımlanan bu metin 3/4/2007 tarihli ve 26482 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 1)’ne “10.5. Türkiye’den yurtdışı mukimi kişi ve kurumlara verilen hizmetler” başlıklı bölümünden sonra gelmek üzere eklenmiştir.

Buraya kadar yukarıda yasal dayanağını sistemik bir düzen içinde vermeye çalıştığım bu değişiklikle, aslında ne yapılmaya çalışılmıştır? Vergi hukukunda vergiye ait her çıkarılan yasanın elbette bir dayanağının varlığı dışında hangi amaca hizmet ediyor ve kapsamı hakkında gerekçeli bilgiler yer alır.
O halde, yararlanma zorunluluğu bulunmayan bu faiz indirim hizmetinden, indirimin maksadı ve kapsamlarına olan etkilerine bakalım.

İndirimin amaç ve kapsamı
Bu uygulamanın firmalar üzerindeki direk etkisi, hangi şirket üzerinden ele alınıyor ise o şirketin sermaye yapısının güçlendirilmesine esas, sürdürülebilir menfaatten ibarettir. İndirimden, şartları sağlayan sermaye şirketlerinin yararlanabilmeleri mümkündür. Buna göre;

Finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri hariç olmak üzere sermaye şirketlerinin ilgili hesap dönemi içinde, ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı dikkate alınarak, ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın %50’sinin, kurumlar vergisi matrahının tespitinde kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla, kurum kazancından indirim konusu yapılabileceği hüküm altına alınmıştır.

Düzenlemeye konu edilecek tutarın hesabını yaparken, 1/7/2015 tarihi milat olarak alınmış olup, bu tarihten itibaren ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları, yeni kurulan sermaye şirketlerinde ise ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı indirim kapsamında dikkate alınacaktır. Ne var ki, sermayenin nakit olarak karşılanmayan kısmı için indirim uygulamasından yararlanılamayacaktır.

Dünya devletleri ile aynı kaderi paylaşan Ülkemizin içinden geçtiği ekonomik durgunluk ve sorunlar neticesi, geleceğimize yönelik kararlar alınırken, şirketlerde elbette kendilerini ayakta tutabilecek öneri ve önlem paketlerine sımsıkı sarılarak faaliyetlerini ifa etmeye çalışmaktalar.
Bu vesile ile önümüzdeki günlerde her şirket kendi finansal tablolarının iyileştirilmesi çalışmalarına hız vererek, sermaye artırımlarının nakit olarak yapılması hususunu yeniden gözden geçireceklerini umuyorum.

İndirimde özellik arz eden durumlar
Normal hesap dönemine tabi şirketlerin(01.01.20xx – 31.12.20xx), TCMB ‘nin ticari kredi faizi ile hesapladıkları nakdi sermaye artırımı tutarını, banka dekontu veya elektronik ortamda tevsik ederek, beyanname döneminde kurumlar vergisi bakımından bağlı olunan vergi dairelerine ibraz edilmesi gerekir.

İspat ve ibraz mükellefiyetinden başka, faiz indirimi içinde yer alan konulara özet halinde değinerek, dikkat edilmesi gereken özellikli durumları gözden geçirelim.

1. Şirketler, sermaye artırımına ilişkin kararın veya ilk kuruluş aşamasında ana sözleşmenin tescil edildiği hesap döneminden itibaren başlamak üzere, izleyen her bir dönem için bu indirimden ayrı ayrı yararlanabilmektedir.
2. Sonraki dönemlerde sermaye azaltımı yapılması halinde, azaltılan sermaye tutarı nakdi sermaye artışından kaynaklanan faiz indirimi hesaplamasında dikkate alınmayacaktır.

Bu indirimden yararlanan sermaye şirketlerinin daha sonra sermaye azaltımı yapmaları halinde, nakdi sermaye artışının azaltılan sermaye tutarı kadarlık kısmı için sermaye azaltımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil edildiği ayı izleyen aydan itibaren bu indirimden yararlanmaları mümkün bulunmamaktadır.
Öte yandan, nakdi sermaye artışı yapılmadan önce sermaye şirketlerinin sermaye azaltımına gitmiş olmaları halinde, bu indirimin hesaplanmasında azaltılan sermaye tutarı kadarlık kısım dikkate alınmayacaktır.

1. İlgili dönem matrahın yetersiz kalması nedeniyle indirim konusu yapılamayan tutarlar, sonraki hesap dönemlerine devretmektedir. Ancak bu tutarlar, herhangi bir endekslemeye tabi tutulmaksızın izleyen hesap dönemlerine ilişkin matrahın tespitinde indirim konusu yapılabilecektir.

Nakdi sermaye faiz indiriminden haksız yararlanmanın vergi ziyaına sebep olmayacağı ve sadece vergi aslının salınacağı konusunda kanunda özel bir hüküm yoktur. Ancak şartların oluşması halinde VUK’un 371. Maddesi (pişmanlık) hükümlerinden yararlanılabilir.

İndirim hesaplamasında dikkate alınmayan sermaye artışları
Aşağıda yer alan sermaye artışları, nakdi sermaye artışından kaynaklanan faiz indirimi hesaplamasında dikkate alınmayacaktır.

1. Sermaye şirketlerine nakit dışındaki varlık devirlerinden kaynaklanan sermaye artışları,(Gayrimenkul, menkul, taşıtların vb. ayni sermaye olarak işletmeye devri.)
2. Sermaye şirketlerinin birleşme, devir ve bölünme işlemlerine taraf olmalarından kaynaklanan sermaye artışları,
3. Bilançoda yer alan öz sermaye kalemlerinin sermayeye eklenmesinden kaynaklanan sermaye artışları, (Geçmiş yıllar karlarını sermayeye devri, özel fonlar, yedekler, enflasyon farkları gibi)
4. Ortaklarca veya Kurumlar Vergisi Kanununun 12 nci maddesi kapsamında ortaklarla ilişkili olan kişilerce kredi kullanılmak veya borç alınmak suretiyle gerçekleştirilen sermaye artışları,(Ortak tarafından sermaye borcu için kredi çekilerek ödeme yapılması)
5. Şirkete nakdi sermaye dışında hisse senedi, tahvil veya bono gibi kıymetlerin konulması suretiyle gerçekleştirilen sermaye artışları,
6. Bilanço içi kalemlerin birbiri içinde mahsubu şeklinde gerçekleştirilen sermaye artışları(Gerçek nitelikli borç ilişkisine dayanmayan ortaklara borçlar hesabı gibi.

Hemen akıllarda askıya alınan bir konuyu açıklığa kavuşturalım. Şirketler arasında “birleşme” öncesinde, nakdi sermaye artışından kaynaklanan faiz indiriminden yararlanan şirketin, birleşmeden sonra devralan şirkette indirim hakkı devam eder. Detayında şu ayrıntıya dikkat etmemiz gerektiğinin altını çizecek olursak; sermaye şirketlerinin birleşme, devir ve bölünme işlemleri devam ederken, taraf olmalarından kaynaklanan sermaye artışları indirim olarak dikkate alınmayacaktır.

İndirim uygulaması dışarıdan çok basit gibi görünse de içine girildiği vakit aslında solo düşünülemeyecek kadar konsolide bir yapıya sahip olduğunun farkına varırız. Devamlı takip etmek ve doğru sonuçları, şirkete doğru olarak yarar sağlayacak biçimde işleme almalıyız. Sermaye hareketlerinde yapılması olası her finansal hareketin bağlayıcılığını göz ardı etmemeliyiz. Mesela öz kaynak grubunu yakından ilgilendirmesi bakımından sermaye avansları ile alakalı tasarrufumuz indirim uygulaması kapsamının neresinde yer alır? Dikkate değer mi?
Açmaya çalışalım!

Bilindiği üzere, sermaye avanslarının kullanımına ilişkin bir takım şekil ve şartların hâsıl olması gerekir.
İlk ve en önemli şart, şirket iradesinin tecelli ettiği yani sermaye artırımına ilişkin kararın alınmasından önce, ortakları şirketin banka hesaplarına yatırdıkları tutarları sermaye avansı olarak tevsik etmeleri gerekmektedir.
Ki, indirim uygulamasında dikkate alınmaları bu işlemden sonra mümkün bulunmaktadır.
Diğer dikkat edilecek hususlar ise;

1. Yatırıldığı tarihten itibaren şirketin bilançosunda “Diğer Sermaye Yedekleri” hesabında izlenmesi.
2. Banka hesabına yatırıldığı tarihin içinde bulunduğu hesap döneminin sonuna kadar bu tutarlarla ilgili sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil ettirilmesi.
3. “Diğer Sermaye Yedekleri” hesabında yer almayan tutarlar için indirim uygulamasından faydalanılması mümkün bulunmamaktadır.

Ne var ki şöyle bir düşünceye kapılabiliriz: Peki bu sermaye artırımı yapıldıktan sonra geçmiş yıl kârları dağıtılırsa ne olacak? Merak etmeyin. Geçmiş yıl karları dağıtılsa bile indirim hesaplamasında dikkate alınmadığından, kanunen faiz indirim hakkından yararlanma konusunda bir engel veya eksiklik oluşmaz.

İndirim Oranları

Genel indirim oranı %50 olarak belirlenmiş olup, durumlarına göre sermaye şirketlerinin oranı aşağıda yer alan tablodaki gibi değişkenlik gösterebilir.

Faiz İndirim Hesaplama Tablosu Nasıl Yapılacak?
İndirim uygulamasında, artırılan sermayenin hesap dönemi içerisinde ortaklarca nakit olarak ödendiği ay kesri tam ay sayılmak suretiyle, yılın kalan süresi için kıst dönem esasına göre indirim tutarı hesaplanacaktır.

Nakden taahhüt edilen sermayenin;

1. Sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil edildiği tarihten önce şirketin banka hesabına yatırılan kısmı için tescil tarihi(Yeni kurulan şirketler ana sözleşmelerinin tescil edildiği aydan itibaren başlarlar),
2. Tescil tarihinden sonra şirketin banka hesabına yatırılan tutarlar için ise şirketin banka hesabına yatırılma tarihi, esas alınarak bu indirimden yararlanılabilecektir.

Kurum kazancı bulunması halinde indirilebilecek tutar aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

Ticari Krediler Faiz Oranlarına ait tablo yıllar itibari ile aşağıda gösterilmiştir.

Ticari Krediler Faiz Oranları yıllar itibari ile belirlenirken, hesaplama tablosunun oluşumu ile alakalı, yukarıda anlatmış olduğumuz tüm açıklamaları formüle ederek, kendi devinimi içinde özet halinde gösteren örnek Nakdi Sermaye Artırımından Kaynaklanan Faiz İndirim Hesaplama Tablosu ‘nu (Kvk. Md.10/1 I) sizlere örnek olarak aşağıda veriyorum. Faydalı olmasını dilerim.
Örnek tablomuz, USTAM, Sayın Cevdet AKÇAKOCA(YMM) tarafından yapılmış olup, yayımlayabilmem izni ile tarafıma gönderilmiştir. Mali Müşavirlik adına verdiği emek yoğun mücadele için teşekkürlerimi arz eder, Saygılarımı sunarım.

Sonuç:
Dünya ekonomisinin her dönem aslında volatil bir seyir izlediği bilinmektedir. Öyle ki olağanüstü felaket günlerinde bu durum kendini o kadar hissettirir ki şirketlerin sermaye yeterlilik kayıpları, elbette rasyolarını büyük ölçüde etkileyerek bozacak ve rekabet şanslarını zayıflatacaktır.
Şimdilerde ulusal devletlerin gücü ne yazık ki, bünyelerinde var olan şirketlerin sermaye yapılarıyla ekonomik olarak ölçümlemeye tabi tutulabilmektedir.

Bu yüzden ülkemizde de ticaret ve vergi yasaları vb. kanunlarla şirketlere destek olurlar ve veya teşvikler vererek dışardan bir kaynağa ihtiyaç duymamalarına vesile olunur. Ya da vergi yükü azaltılarak sermayelerinin güçlendirilmesi amaçlanır. İşte nakdi sermaye artışıyla işbu durum söz konusu edilerek indirim yoluyla, sistem dışında olan kaynaklar ekonomiye kazandırılması hedefe konarak uygulama yapılır.

Naçizane şimdiden tavsiyem özellikle nakdi sermaye artışı yapan işletmelerin, bu yüzden kaynaklı faiz indirimine ait bir ajanda yapmalarıdır. Dördüncü geçici vergi sürecinde gerekli tüm kontrollerin yapılarak, değerlendirilmesi menfaatleri icabıdır. Dikkatlice hesaplanan indirim tutarı kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla, kurum kazancından indirim konusu yapılacaktır.

İndirim, kurumlar vergisi beyannamesinin ve geçici vergi beyannamesinin “kazancın bulunması halinde indirilecek istisna ve indirimler” bölümünde yer alan “453-Nakdi sermaye artışından kaynaklanan faiz indirimi (K.V.K. Mad. 10/1-ı) satırında gösterilir. Aynı zamanda adı geçen beyanların ekler bölümünün “Nakdi sermaye artışından kaynaklanan faiz indirimi” tablosu da doldurulur.

Öyle ki, kazançları yetersiz olsa dahi, indirim konusu yapılamayan tutarlar, izleyen hesap dönemine ilişkin geçici vergilendirme dönemlerinde indirim olarak dikkate alınabilecektir.

İndirim tutarı için bilanço hesapları (1-599) ya da gelir tablosu (6-799) hesapları kullanılarak yevmiye kaydı yapılmaz. Nazım hesaplarda, döneminde kullanılan ve sonraki dönemlere devreden indirim tutarı takip edilebilir.

Ancak artırıma konu sermaye ödemesinin indirimden yararlanmak için yatırım gibi özel amaçlara tahsisi gerekiyorsa kayıtlar tespit yapmaya uygun tutulmalıdır.

Şirketlerin sermayelerini güçlendirerek, küresel ekonomi ile mücadele edebilecek konuma ulaşmaları yönünde alınan etkili düzenlemelerden olan bu nakdi sermaye faiz indiriminin, süresiz ve zarar edilmesi halinde dahi hakkın devam etmesi yani sonraki döneme devretmesi durumun ne kadar cazip ve avantajlı olduğunu işaret eder. Vergi yükünün azaltılmasıyla firmaların, küresel vergi oyunlarına karşı güçlendirilmesi esas alındığından, Devlet tarafının sağlamış olduğu katkı hakikaten büyüktür. Konunun dikkatle ele alınarak, hesaplamaları yaparken azami özen gösterilmesi cezaya muhatap olunmaması adına önem arz eder. 14.07.2021

Kaynak:

— 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu
— 6637 sayılı Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
— 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair 9 Seri No.lu Tebliğ
— KVK Özelge – 16.06.2020 – Sayı: 46480499-125[2019/906]-E.41915
— Cem Çömez – Nakdi Sermaye Artışından Kaynaklanan Faiz İndirimine Dikkat!
— Mikail Yılmaz – Sermaye Şirketlerinde Nakit Sermaye Artırımı Avantajlı Mı?
— Doğan Çengel – Nakdi Sermaye Artırımında İndirim

14.07.2021

Selahattin İpek
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
bdselahattinipek@gmail.com